Tanka's en Haiku's ©

  

Zo maak ik ze  - 1 -

 

sluiten

Herinneringen of dagelijkse opmerkzaamheid vormen mijn basis. Ik maak soms eerst een (wat langere 5 regelige) tanka om de gedachten te ordenen. Bouwen en weer wegstrepen, alternatieven, klanken, seizoen (kigo-woord), diepere bedoeling enz.

De regels 1, 2 en 5 moeten voor mij de gedachten al weergeven. De regels 3 en 4 toevoegen omdat ik (en soms te veel) wat meer zinnen daarvoor nodig heb. Ben nog maar paar maanden ermee bezig…

 

Onder geknakt riet
wacht roerloos de oude snoek
op snelle actie
daarom doen we maar het spel
wie het eerst beweegt verliest
 

 

en dan zo’n tanka verder inkrimpen naar een zelfstandige haiku: 

 

In de oude rietkraag
nauwelijks vinverroerend
wachtende rover

  

de Tanka

Situatie: Veel jaren geleden. Een grote snoek bijna aan de oppervlakte; op leeftijd misschien zo oud als de rietkraag van de Fluessen naast hem. Een rover, alles ziend en nietsvermoedende voorbijgangers belagend. Het overhangende natte riet is beschadigd door een ander schip. Uit ons beider ooghoeken (voor zover een vis dat heeft ;-) houden we elkaar in de gaten. Een kort spelletje die ik won.

Overdrachtelijk: Het ‘voorbije leven’ geef ik aan met oud, geknakt, roerloos, wachten. Soms gaat je leven niet meer zo voorspoedig, je wordt ouder, ‘de vinnen’ niet meer verroerend zoals vroeger. 
Indachtig dat Hij het geknakte riet niet zal afbreken (Jesaja 42:3) is er hoop, hoop op houvast, nieuwe actie, vrijheid en soms een spelletje. Wees als riet, meegaand en taai en laat je kop niet hangen.

De Haiku
Oud en stilletjes? Dat lijkt maar zo, hoe ouder hoe gekker

 

* * *

 

Gelijk een standbeeld
staat de roerdomp in het riet
met trillend keeltje
en in dof gehomp weerklinkt
hartroerend zijn baspartij

   

en dan zo’n tanka verder inkrimpen naar een zelfstandige haiku: 

  

Dof weerklinkt de hoemp
van de roerdomp uit het riet
in de lentenacht

  

Situatie beschrijving:
Roerdompen zijn vogels die moeilijk te zien zijn, maar nog wel te horen. De 'paalhouding' van roerdompen (stijf rechtop staande) bij verstoring is bekend. Het (balts)geluid van roerdompen, klinkt alsof iemand over een leeg bierflesje blaast. Bij ons in Groningen noemden we vroeger dit geluid ‘hoempen’. En als je er goed op let trilt zijn keelzakje (klankkast) in die gestrekte houding steeds maar door. Zijn diepe baspartij zingt hij in de lente/voorzomernacht

Overdrachtelijk: Ook al kun je ‘niet zingen’, voel je je houterig en verlangend, doe dan maar zoals je bent; misschien krijg je zomaar uit onverwachte hoek respons… (weerklinkt/weerklank vinden)

 

* * *

Joh. B.

7-01-2011

 

 
 
  Gedichten gemaakt door Joh. Buiten